Uciechów

Kościół p.w. św. Bartłomieja

Pierwsze wzmianki na temat kościoła pod wezwaniem Świętego Bartłomieja w Uciechowie sięgają 1335 roku. Prawdopodobnie był on wówczas jeszcze drewnianą świątynią z wolno stojącą dzwonnicą.
Kościół murowany został wzniesiony dopiero w XV wieku (do dziś w murze okalającym cmentarz pozostał średniowieczny krzyż pokutny wstawiony w miejscu zbrodni przez zabójcę). W latach 1550–1654 kościół był świątynią ewangelicką. Z tego czasu pochodzi ukończona w 1618 roku południowa kaplica kościoła (obecnie zakrystia) mieszcząca niegdyś kryptę grobową rodziny von Stange oraz lożę kolatorską na najwyższej kondygnacji. W zakrystii oraz zewnętrznych murach kościoła pozostały płyty nagrobne – członków rodziny von Stange i von Almesloe – oraz dwa inne epitafia, w tym jedno rycerskie. W latach 1721–1722 dzięki fundacji kolejnych członków rodu von Almesloe, do którego należała wieś, kościół został przebudowany i uzyskał obecny kształt na planie krzyża łacińskiego wskutek dobudowania północnej kaplicy grobowej. We wnętrzu kościoła uwagę zwraca stylowo jednolite barokowe wyposażenie pochodzące z lat 1725–1727. Oprócz ołtarza głównego ze sceną Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny autorstwa Johanna Franza de Backera są to dwa ołtarze boczne: świętej Anny Samotrzeciej (znajduje się przy nim obrazy: Maria z Dzieciątkiem i świętą Anną Jeremiasa Josepha Knechtla w dolnej kondygnacji i Wizja świętej Jadwigi w zwieńczeniu) oraz świętego Jana Chrzciciela (umieszczono tu obraz Chrzest Chrystusa tego samego artysty w dolnej kondygnacji i Świętego Franciszka Ksawerego w zwieńczeniu).
Ponadto w tym samym czasie powstały ambona i drewniana chrzcielnica z rzeźbioną sceną Chrztu Chrystusa oraz figura świętego Jana Nepomucena. Sklepienie kościoła dekorują przemalowane w XIX wieku barokowe freski z przedstawieniem Koronacji Najświętszej Marii Panny w prezbiterium oraz Ucieczki do Egiptu w nawie, otoczone przez emblematyczne przedstawienia w lunetach (między innymi Wieżę z Kości Słoniowej, Tron Mądrości, Arkę Przymierza).
Inne ciekawe elementy wyposażenia to między innymi renesansowe epitafium dziecięce poniżej empory organowej (zmarłego w 1577 roku członka rodziny von Seidlitz), organy z drugiej połowy XIX wieku oraz obrazy Madonna z Dzieciątkiem, Pokłon Trzech Króli i Ostatnia Wieczerza z pierwszej połowy XVII wieku, stacje Drogi Krzyżowej z drugiej połowy XVIII wieku, a także kopia obrazu Petera Paula Rubensa Ukrzyżowanie Chrystusa. Drzwi prowadzące do kościoła i zakrystii zdobią dwa późnorenesansowe portale.

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Grabsteine mit den Flachbildern der Verstorbenen in Lebensgröße.
  1) für einen Ritter + 156 ..
  2) für ein einjähriges Knäblein Jerge Seidlitz . . . zur Harte + 1577.
  3) für Christoph Stange + 1605. achtjähriges Söhnlein Herrn Albrechts von Stange und Kunitz auf Stonsdorff und Hartau; frisch gezeichnet: die Inschrift auf einer zierlichen Kartuschentafel zu Häupten.
  4) und 5) für Frauen + 1606; hierzu gehört die darüber eingemauerte. leicht umrahmte Inschrifttafel mit Wappen und dem Flach¬bilde des Auferstandenen.
  6) für ein einjähriges Mägdlein Maria Stangin + 1605.
  7) für Jobst von Alesmerloe. genannt Tappe. Kaiserl. Obrister eines deutschen Courasiers-Regiments + 1652 - umrahmt mit Barockornament, worin zwei Kindergestalten verwebt sind.
• Epitaph für Gede (Gideon) von Stang. dreijähriges Söhnlein Herrn Albrechts von Stange, + 1606. Einfacher Aufbau nach der Grundform, aus Sandstein. Mittelfeld mit dem Flachbilde des vor dem Crucifixus knieenden Kindes. Die architektonischen Formen sind ebenso verdorben wie der figürliche Teil.

Płyty nagrobne i epitafium

Płyty nagrobne z płaskorzeźbami zmarłych w naturalnej wielkości.
1) dla rycerza † 156 ..
2) dla jednorocznego chłopczyka Jerge Seidlitz . . . † 1577.
3) dla Christopha Stange + 1605, ośmioletniego syneczka pana Albrechtsa von Stange und Kunitz na Stonsdorff und Hartau.
4) i 5) dla pań † 1606.
6) dla jednorocznej dziewczynki Marii Stangin † 1605.
7) dla Jobsta z Alesmerloe, zwanego "Tappe", cesarskiego pułkownika niemieckiego regimentu kirasjerów † 1652 - obramowany barokowym ornamentem, w którym przeplatają się dwie postacie dzieci.

Epitafium dla Gede (Gideon) von Stange. trzyletniego syneczka pana Albrechtsa von Stange, † 1606, prostej budowy na podstawowej formie z piaskowca.

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

• 1517. Seidlitz, Georg v., Kind.
• 1605. Stange, Christof, Kind.
• 1605. Stange, Maria, Kind.
• 1606. Stange, Gideon v., Kind.
• 1652. Almesloe, Jobst v., gen. Tappe, Obrist auf Tappenberg etc.

Płyta nagrobna rycerza zmarłego w 156 . .

Płyta nagrobna kobiety zmarłej w 1606 roku

Epitafium Gideona v. Stange † 1606

Epitafium 3-letniego Gideona v. Stange, syna Alberta, zmarłego 22 lutego 1606 roku. Jego matką była Helena zd. von Reibnitz.

Płyta nagrobna NN kobiety † 1606

Płyta nagrobna NN kobiety zmarłej w 1606 roku.

Płyta nagrobna Marii von Stange † 1605

Płyta nagrobna półrocznej Marii von Stange, córki Albrechta von Stange, urodzonej 6 września 1604 roku a zmarłej 29 stycznia 1605 roku.

ANNO 1604 DEN 6 SEPTEMB: IST AVF DIESE
WELT GEBOHREN VND FOLGENS ANNO 1605
DEN 29 IANVARI SELIG VORSCHIEDEN
MARIA STANGIN DES EDLEN EHRENVESTEN
WOLBENAMPTEN HERREN ALBRECHTS VON
STANGE VND KVNITZ AVF STONSDORF
VND HARTAV ELDESTER TOCHTERLEIN D. G.

Płyta nagrobna Christofa von Stange † 1605

Płyta nagrobna Christofa von Stange, syna Albrechta von Stange, urodzonego 7 września 1597 roku a zmarłego 13 sierpnia 1605 roku.

ANNO 1597 DEN 7 SEPTEMB: IST
AVF DIESE WELT GEBOHREN VND FOLGENS
ANNO 1605 DEN 13 AVGVSTI SEELIGLICH VORSCHI=
DEN CHRISTOF STANGE DES EDLEN EHREN=
VESTEN WOLBENAMTEN HERREN ALBRECHTS
VON STANGE VND KVNITZ AVF STONSDORFF
VND HARTAV ELDESTER SOHN DEM
DER EWIGE GOT GNEDIG VND
BARMHERTZIGK
SEIN WOLLE

DER GERECHTEN SEELEN SIND IN GOTTES HANDT VND KEIN QUAL RVRET SIE AN FVR DEN VNVERS ENDIGEN WERDEN SIE AN . . . . . . ALS STVRBENSHE VND IHR ANSCHIE . . . . . WIRD FVR EIN TETN GERECHNET ABER SIE SIND IM FRIEDE. SAPIENT. 1

Płyta nagrobna Iobsta von Almeslöe † 1652

Płyta nagrobna Iobsta von Almeslöe zwanego Tappe, urodzonego 17 września 1600 roku a zmarłego 20 stycznia 1652 roku w Uniegoszczu. Po prawej stronie rzeźba 13-letniej dziewczynki, prawdopodobnie jego córki. Natomiast z lewej rzeźba 7-letniego chłopca, chyba jego syna. Wokół postaci zmarłego wyrzeźbionych jest szesnaście herbów rodzinnych. Po lewej ojczyste: von Almeslöe genand Tappe, von Finckensoldt, von Domstri, von Beesten, von Mandelsloe, von Aldenesch, von Rengersen oraz von Block. Po prawej macierzyste: von Werdvmb, von Kobrinck, von Svdenbrock, von Schade, von Knij, von Meinstvpe, von Finckensoldt oraz von Dincklage.

DER HOCH WOLEDEL GEBOHRNE RITTER VND HERR HERR IOBST V. ALMESLÖE GENANT TAPPE ERB VND LEHNS HERR AVFF TAPPENBURG VND BAERTELSDORFF RÖM: KAYL: MAYS: OBRISTER EINES DEÜTSCHEN COVASIRERS REGIMENT IST IM STIEFFT OSNA BRVG AVFF DEM HAVSS TAPPENBVRG ANNO 1600. DEN 17. SEPTEMB. GEBOHREN VNDT ANNO 1652. IAHRES DEN 20. IANV: ZV BAERTELSDORFF SEELIG GESTORBEN VND IN DIESER GRVFFT BEGRABEN WORDEN DEM GOTT VND VNS ALLEN GENADIG SEIN WOLLE.

Epitafium Gedeona von Stange † 1606

Epitafium Gedeona von Stange, syna Albrechta von Stange, urodzonego 27 czerwca 1603 roku a zmarłego 17 listopada 1606 roku.

ANNO: 1603 DEN . 27 . IVNY . IST GEBORN VND ANNO: 1606. DEN 17 . NOV. GESTORBEN GEDEON V: STANG . DES EDL: DES: EHR: WOLB: HERN ALBRECHT V. STANG VND STONSDORF KVNITZ AVF HARTAW LANDES ELDESTEN DER FÜRST: SCHWEIDNITZ VND IAWER HERTZ LIBES SÖNLEIN EIN SEINES ALTERS 3 IAHR 22 WOCHEN . G. G .

Płyta nagrobna Ierge von Seidlitz † 1577

Płyta nagrobna Ierge von Seidlitz, syna Hannesa von Seidlitz, zmarłego 1 czerwca 1577 roku mając zaledwie rok i 31 dni.

ANNO 1577 . DEN . ERSDEN. IUNY . IST . IN . GOT . VORSCHIDEN . IERGE . SEIDLITZ . DES . EDLEN . EHRENVESTEN . HANNES . V . SEIDLITZ . SON . ZVR . HARTE . SEINES . ALTERS . EIN . IOR . 31 . TAGE . D . G . G .